خیلی از شما ممکن است از کسانی باشید که میزان مصرف برنج خانوارتان بالا است. از طرفی نیز در محل زندگی تان دسترسی راحت و سریع به فروشگاه هایی که برنج عرضه میکنند ندارید. پس مجبور به خرید برنج مصرفی تان به صورت شش ماهه یا سالیانه هستید.
در پی این موضوع شما باید با روش های نگهداری مناسب برنج آشنا شوید. با مواردی که عنوان می شود هم برنج تان سالم باقی می ماند و هم خانواده متحمل ضرر مالی نشود. در ادامه ما شما را با انواع روش های سنتی و نوین نگهداری برنج آشنا می کنیم.
طرز نگهداری برنج کهنه
تولید و فرآوری برنج به طور معمول هزینه زیادی را از جمله هزینه آب، کارگر، هزینه های مربوط به مراحل کاشت، داشت و برداشت و بسیاری از هزینههای دیگر را به کشور تحمیل میکند. به همین دلیل برنج در کشور ما به عنوان یک کالای مهم و با ارزش تلقی میشود که اگر ما از شرایط نگهداری آن آگاه نباشیم، همه این هزینهها اتلاف شده است.
علاوه بر هدر رفتن سرمایه های کشور، خود ما نیز متحمل ضرر هایی می شویم. پس بهتر است با روش های نگهداری برنج آشنا شده و مناسب ترین راه را انتخاب کنیم. طرز نگهداری برنج کهنه و جلوگیری از آفت برنج را در ادامه مفصل توضیح داده ایم.
روش های نگهداری برنج
امروزه علاوه بر روشهای سنتی نگهداری برنج، روش هایی نوین مثل استفاده از قرصهای برنج نیز رواج پیدا کرده است. البته باید در استفاده از آن دقت لازم را به خرج داد. به توصیه بسیاری از کارشناسان کشاورزی، بهترین راه حل برای نگهداری از برنج روش های طبیعی است که در ادامه به آن اشاره می کنیم.
قبل از بیان این روش ها باید به این نکته توجه کنید که میزان برنجی که خریداری می کنید باید حتما متناسب با نیازتان باشد. چرا که این اقدام خیالتان را از بابت نگهداری برنج نیز راحت تر خواهد کرد. همچنین به هنگام خرید برنج ایرانی ، محتویات کیسه برنج را با دقت بررسی کنید تا هیچ گونه حشره و شپشکی ( آفت برنج که از مورچه کوچکتر و رنگ آن قهوه ای است) در آن نباشد.
بعد از رعایت این نکات، نوبت به نگهداری شما از برنج تان رسیده است. توجه به این نکات باعث جلوگیری از هر گونه ضرر به برنج خواهد شد.
مهم ترین عامل در ایجاد و رشد آفات برنج٬ گرما و رطوبت است. باید دقت کنید که محل نگهداری برنج تان خشک و خنک باشد و همچنین هوا در آن جا جریان داشته باشد.
راهکارهایی برای نگهداری برنج
اگر حجم برنجی که نگهداری میکنید زیاد است، آن را در کیسه های نخی زیپ دار نگهداری کنید. کیسه ها را در ارتفاع ۲۰ تا ۲۵ سانتی متری زمین بر روی قفسه های فلزی مشبک قرار دهید. با این کار برنج از دسترس جوندگانی مثل موش و همچنین از آفات برنج و حشرات در امان است. کیسه های برنج را به دیوار تکیه دهید و با فاصله حدود ۵ سانتی متری از دیوار نگه داری کنید. با این کار هوا بین کیسه های برنج جریان داشته باشد و رطوب کیسه های برنج خشک، کُند میشود.
برای برنج کم از ظروف شیشه ای، فلزی یا پلاستیکی استفاده کنید.
اگر برنج زیاد باشد به هیچ وجه از ظروف پلاستیکی استفاده نکنید. چون رطوبت برنج را در خود نگه میدارد و باعث خرابی برنج میشود. هنگام استفاده از ظروف پلاستیکی از خشک بودن آن مطمئن باشید تا رطوبتی به برنج منتقل نشود. نکته دیگری که در رابطه با ظروف پلاستیکی اهمیت دارد این است که ظروف پلاستیکی که برای نگهداری برنج استفاده می کنید حتماً استاندارد و دسته اول باشد. چون ظروف پلاستیکی دست دوم عطر و طعم برنج را از بین میبرد و بوی پلاستیک را به برنج منتقل میکند.
برای جلوگیری از آفت زدن برنج از حبه سیر پوست نکنده در ظرف برنج استفاده کنید. همچنین از یک قطعه زردچوبه یا حتی پودر زردچوبه نیز میتوانید در بین برنج استفاده کرده و یا با برنج مخلوط کنید که باز هم باعث دور شدن حشرات میشود. سومین ماده ای که کاربرد دارد برگ خشک شده درخت نئم یا چربش (درخت زیتون تلخ٬ سنجد تلخ و درخت تسبیح ) می باشد. علاوه بر این موادی مثل زنجبیل و نمک نیز می تواند به عنوان یک ضد آفت در برنج مورد استفاده قرار گیرد.
قرص برنج
قرص برنج یک ماده با ترکیب شیمیایی بسیار خطرناک برای نگهداری برنج است.
به طور عمده از فسفید آمونیوم و همچنین از موادی مثل روی و کلسیم نیز تشکیل شده است. قرص برنج تهدیدی جدی برای سلامتی ما انسان ها به دنبال دارد باید در هنگام استفاده از آن دقت بالایی را به خرج داد. این قرص می تواند در یک بازه زمانی کوتاه هزاران شپشک را از بین ببرد و از برنج در برابر بسیاری از آفات مراقبت کند.
اگر قرص به شیوه غیر اصولی استفاده شود می تواند ظرف مدت ۳ تا ۴ ساعت سیستم تنفسی و قلب را دچار مشکل کند و به مرگ فرد منجر شود. نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که تا جایی که برای شما امکان دارد از این قرص استفاده نکنید. اگر شرایط طوری بود که مجبور به استفاده از آن شدید بهتر است آن را درون یک قوطی کبریت بگذارید و قوطی را با چسب محکم ببندید. سپس روی آن را با سوزن سوراخ های ایجاد کنید و آن را بین برنج ها قرار دهید. این کار هم از آفت برنج جلوگیری میکند و هم با برنج تان ترکیب نمیشود و شما را مسموم نمیکند.
دقت کنید که حتی استشمام این قرص نیز مسموم کننده است و باید در استفاده از آن دقت کنید.
آفات برنج را می شناسید؟
اولین موضوعی که باید راجع به آن صحبت کنیم این است که اصلا آفات برنج شامل چه چیزهایی میشود. زمانی که با برنج آفت زده مواجه شدیم چه اقداماتی را باید در پیش بگیریم؟
آفت برنج که در اثر رطوبت و گرما تخم گذاری کرده و رشد می کند، شپشک نام دارد. البته در قدیم به آن جوجو هم گفته میشد. این حشره سر خرطومی از مورچه کوچکتر و به رنگ قهوه ای است. شپشک عمری حدود ۴ ماه دارد و به هنگام تخم ریزی می تواند ۴۰۰ تا ۵۰۰ تخم بگذارد. اگر دو یا سه تا از این حشره وارد برنج شود پس از دو یا سه هفته تمام برنج را فرا می گیرد.
راز نگهداری برنج آفت زده چیست؟
اگر متوجه شدید که برنج تان به هر دلیلی آفت زده و شپشک در آن وجود دارد بهتر است در اولین اقدام برنج ها را از انبار برنج تان بیرون ببرید. محل انبار را کاملا از این آفت پاکسازی کنید طوری که دیگر حتی یک حشره هم برای تکثیر باقی نماند. روشی که به آن توصیه نمی شود، استفاده از قرص برنج است که بسیار خطرناک است اما روشهای سنتی نیز وجود دارند که بسیار مطمئن تر هستند.
یکی از این روش ها پهن کردن برنج بر روی پارچه ای تمیز در هوای آزاد و به دور از نور مستقیم خورشید است. تماس مستقیم نور خورشید با برنج در مدت زمان طولانی باعث خرد شدن دانه های برنج و خرابی آن می شود. با رسیدن هوا به برنج ها شپشک های زنده خود از برنج خارج می شوند. با وزش باد شپشک های مرده به راحتی از داخل برنج ها خارج می شوند. از باد پنکه نیز برای این کار می توانید استفاده کنید.
روش دیگری هم که وجود دارد این است که برنج آفت زده را به مدت ۴ تا ۵ روز فریز کنید تا حشرات داخل آن از بین بروند و سپس اقدام به جداسازی آنها از برنج تان کنید و دوباره برنج های سالم را به درون ظرف مناسب بازگردانید.
راه های ساده و طبیعی در نگهداری از برنج
از جمله روش های کاربردی در جلوگیری از تکثیر حشره در برنج می توان به نعنا و سیر اشاره کرد. جایگزینی فوق العاده برای تکثیر حشرات که خیلی ارزان و در دسترس هستند. یک عدد میخ یا میلگرد هم از دور کردن این حشرات کمک زیادی در دور کردن حشرات می کند. اگر هم از ماده ساده وارزان نمک تمایل به استفاده دارید هیچ مشکلی ندارد.
امیدوارم از مواردی که با شما به اشتراک گذاشتم استفاده کافی را برده باشید.
شاد و پیروز در خدا